Ik voel me dom. Waarom?

Mensen die zich dom voelen zijn meestal helemaal niet dom. Maar ze hebben wel last van negatieve gedachten en gevoelens die hun zelfvertrouwen en eigenwaarde ondermijnen.

Welke gevoelens en gedachten zijn dat?

ANGST – FAALANGST – SCHAAMTE

• dat je door de mand valt
• dat anderen ontdekken dat je er niets van bakt
• dat je niet verdient wat je krijgt
• dat je met je mond vol tanden gaat staan
• dat je wordt afgewezen / verlaten / ontslagen / uitgelachen / gekleineerd / vernederd

Als je deze gedachten en gevoelens herkent, lijd je misschien aan het oplichterssyndroom. Net als 75% van de vrouwen en 50% van de mannen.

Heb je last van een druk hoofd?

7 Onschuldige Gewoontes die de Lawine van Negatieve Gedachten ontketenen

Doe de Check, Breek Vandaag Nog met deze Saboteurs en Krijg Meer Rust in Je Hoofd!

Wat is het oplichterssyndroom?

Het oplichterssyndroom is de vloek van slimme mensen die denken dat ze dom zijn. Het is geen ziekte, geen psychische stoornis of aandoening. Je hoeft je dus geen zorgen maken. Het is normaal om zich dom en onzeker te voelen en aan zichzelf te twijfelen. Ik heb heb er ook last van.

Iedereen ervaart het oplichterssyndroom in meerdere of mindere mate. Toch hebben vrouwen daar duidelijk meer last van. Vooral intelligente en hoogopgeleide vrouwen die hoge functies bekleden.

Hoewel ze dankzij hun intelligentie en hard werken veel hebben bereikt, hebben ze het gevoel dat ze incompetent zijn. Daarom bereiden ze zich ook veel te veel voor omdat ze denken dat ze de expertise niet  hebben en overal een antwoord op moeten kunnen geven.

Kenmerken van het oplichterssyndroom

• angst dat mensen die je belangrijk vindt ontdekken dat je niet goed genoeg      bent
• het idee dat successen in je privéleven en op je werk toeval zijn
• twijfelen of je goede prestaties en successen kunt herhalen
• jezelf met anderen vergelijken en vaak tot de conclusie komen dat anderen beter, slimmer en intelligenter zijn
• neiging om eigen prestaties niet serieus te nemen, ook al krijg je veel waardering en erkenning 
• denken ‘’Als ik het kan, dan kan iedereen dat’’ en de lat voor jezelf en anderen steeds hoger leggen 
• streng zijn voor jezelf en anderen, veel van jezelf en anderen verwachten en niet snel tevreden zijn.

Wie voelt zich dom?

Mensen die zich dom voelen en de meeste last hebben van het oplichterssyndroom kenmerken zich door:

• hoge mate van perfectionisme
• prestatieangst
• lage zelfacceptatie
• laag gevoel van controle
• emotionele instabiliteit
• lage eigenwaarde
• introversie
• strenge opvoeding
• faalangst

Let op! Je kan nog steeds zelfvertrouwen hebben en toch lijden aan het oplichterssyndroom.

“Mensen die dom zijn, voelen zich niet dom, want ze zijn te dom om zich te realiseren dat ze dom zijn.”

Wie heeft de meeste last van het oplichterssyndroom?

Het meest vatbaar voor het oplichterssyndroom zijn mensen die iets hebben bereikt. Dat zijn dus duidelijk geen bedriegers, maar ze voelen zich wel zo. Blijken van waardering, bijv. diploma’s en complimenten kunnen ze moeilijk overtuigen.

Waardering vergroot alleen de kloof tussen wat ze denken dat anderen denken en wat ze voelen. Ze voelen dat ze de boel aan het oplichten zijn en iedereen voor de gek houden. Ze denken:

“Vroeger of later val ik door de mand.”

Oplichterssyndroom en tevredenheid

Het oplichterssyndroom ondermijnt het vermogen om tevreden te zijn en van het leven te kunnen genieten. Ook krijgen mensen met het oplichterssyndroom voldoende waardering en erkenning, blijven ze aan zichzelf twijfelen en denken dat ze het niet verdienen. 

Mensen met het oplichterssyndroom zijn bang dat anderen ontdekken dat ze dom zijn, niet goed genoeg en dat ze de boel bedriegen. Hun onzekerheid zorgt ervoor dat ze vermijden om nieuwe dingen uit te proberen en hun prestaties bagatelliseren.

Daarom kiezen ze sneller voor een lagere functie omdat ze vinden dat ze de hogere niet verdienen. Maar het resultaat daarvan is dat ze onder hun niveau werken en ontevreden worden omdat ze zich niet ontwikkelen.

Successen versus mislukkingen

Wanneer je je successen onderschat, overdrijf je snel je mislukkingen. Een fout is al snel een bewijs dat je dom bent. Vaak denken mensen dan ‘Ik ben niet goed genoeg’ en zoeken naar bewijzen om dit te bevestigen.

Je bent niet alleen

Helaas praten we niet over hoe we ons voelen en daarom denken we dat we de enigen zijn met het oplichterssyndroom. Je eenzaam voelen is echter erger dan gepest worden.

Bij het ervaren van een isolement worden namelijk dezelfde hersengebieden geprikkeld als bij het ervaren van lichamelijke pijn.

Maar jij bent niet de enige die last heeft van het oplichterssyndroom. Het probleem is dat mensen daar niet over praten en dat dus niet van elkaar weten.

Cate Blanchett vraagt zich bij iedere nieuwe film of ze het kan.

Albert Einstein vond dat hij de aandacht die hij kreeg niet verdiende.

Anthony Hopkins vindt zichzelf een bedrieger.

 Hoe kom je af van het oplichterssyndroom?

De meeste mensen doen nog meer hun best en werken nog harder om van hun onzekerheid en het gevoel niet goed genoeg te zijn af te komen. Ze leggen de lat voor zichzelf enorm hoog en willen koste wat kost geen fouten maken. Een fout zou namelijk bewijzen dat ze het niet kunnen.

Het paradoxale is dat ze op deze manier het ver kunnen schoppen maar het gevoel van voldoening zal uitblijven. En hoewel ze rationeel weten dat ze capabel genoeg zijn, wordt het niet bevestigd door het gevoel van voldoening.

Het negatieve gevolg van altijd je best willen doen en altijd willen presteren, is dat mensen druk, moe en gefrustreerd raken. Het resultaat daarvan is langdurige stress die zelfs tot overspannenheid of een burn-out kan leiden.

Helaas gaat onzekerheid niet over door goed te presteren. Succes kan het oplichterssyndroom juist alleen versterken. Van het oplichterssyndroom kun je sowieso niet afkomen. Je kunt wel leren omgaan met je negatieve gedachten en gevoelens zodat ze jou niet meer zo raken. Daardoor krijg je meer rust in het hoofd, kun je beter bewuste keuzes maken en maak je je niet meer zo druk wat anderen van je vinden. 

Wil je ook ontdekken hoe je negatieve gedachten los kunt laten, zodat je meer kunt ontspannen? Meld je aan voor mijn gratis gedachtentraining.

Het oplichterssyndroom zal blijven bestaan. Je kunt daar waarschijnlijk niet helemaal van afkomen maar je kunt daar wel mee om leren gaan.

Vragen?

Ik ben dol op vragen, dus stel ze gerust als reactie op dit artikel. Wil je leren omgaan met het oplichterssyndroom en moeilijke emoties? Wellicht is een korte inzichtgevende gesprekstherapie of coaching persoonlijke ontwikkeling iets voor je? Je hoeft niet meteen te beslissen. Maak eerst een afspraak voor een gratis focus sessie.