Wie heeft het probleem?

Wanneer we een probleem willen oplossen, moeten we eerst antwoord geven op een paar vragen.

1. Wie is de probleemhebber?
2. Wat is het probleem?

Vaak beschouwen we problemen van anderen als ons eigen probleem. Daarom luidt de eerste vraag: Wie is de probleemhebber? Wie heeft echt een probleem?

Wanneer wij dat niet zijn, moeten we ons niet bemoeien met het probleem van een ander. Al voelen we ons verplicht om te helpen, is het geven van adviezen en oplossingen geen hulp.

Mensen hebben een hekel aan adviezen, dus op een gegeven moment ook aan ons. Ze weten vaak zelf wat ze zouden moeten doen. Ze doen het alleen niet. Andermans probleem is niet ons probleem. Er zijn betere manieren om mensen te helpen dan met oplossingen te strooien. Dit is vaak niet wat ze nodig hebben.

Wat is het probleem?

Vervolgens stellen we vast wat het probleem precies is. Elk probleem bestaat uit twee delen:

1. Het feit
2. De verwachting

Zodra onze verwachtingen niet overeenkomen met de feiten, ervaren we de feiten als een probleem. Het probleem is dus het contrast tussen de feiten en verwachtingen. Hoe hoger de verwachtingen hoe groter de teleurstelling.

Feiten zijn niet het probleem

Feiten zijn zichtbaar en verwachtingen niet. Vandaar dat we feiten vaak als het probleem beschouwen. De realiteit heeft echter geen invloed op onze perceptie. Hoe wij de feiten zien en beoordelen hangt af van onze verwachtingen. Iets willen wat niet kan = een probleem.

Door vast te houden aan dingen waar we geen invloed op hebben, zoals ons verleden of wat anderen van ons denken, creëren we onze eigen problemen. 

Verwachtingen zijn het probleem

Verwachtingen zijn een beeld van de wereld die wij zelf scheppen. Het is het ideaal dat wij willen zien. Verwachtingen gaan echter over externe factoren waar we geen invloed op hebben: onze partner, kinderen, baas, moeder, vader, collega’s, bumperklevers, het weer, het verleden etc.

Door ons te focussen op verwachtingen, verliezen we controle. We houden ons dan vast aan iets waar we geen invloed op hebben.

Achter elke verwachting schuilt een behoefte

Behoefte is een verlangen. Iets wat belangrijk voor ons is. Behoeften zijn onze waarden, denk aan erkenning, waardering, respect, begrip etc. Behoeften gaan dus over onszelf en wat we nodig hebben.

Verwachtingen zijn concrete beschrijvingen van de buitenwereld en gaan over een ander. Een begripvolle baas, een partner die op tijd thuis is, kinderen die luisteren. Door behoeften als verwachtingen te formuleren, is er maar één manier om ze te vervullen. En bovendien moet een ander dat doen.

Daarmee geven we alle controle uit handen. We willen invloed uitoefenen op anderen op wie we geen invloed hebben. Het resultaat daarvan is frustratie en ergernis. We ergeren ons dan niet alleen aan het probleem maar ook aan het feit dat we ons daaraan ergeren. Frustratie over frustratie. Het feit dat we pijn ervaren is erg maar dat we daar niets aan kunnen doen is misschien nog erger.

Behoeften vervullen

Behoeften zijn abstracte begrippen, zoals rust, gelijkwaardigheid en vrijheid. Dezelfde behoefte kan voor een ander iets anders betekenen. We kunnen onze behoeften dus ook op verschillende manieren vervullen. Dat geeft ons meer keuzemogelijkheden.

Om rust te ervaren, kunnen we naar buiten gaan, gaan sporten, een vriendin bellen of naar muziek luisteren. Wanneer we ons concentreren op onze behoeften i.p.v. op onze verwachtingen, krijgen we meer grip op ons leven.

Een uitgebreide lijst met 115 behoeften vind je in de zelfanalyse te downloaden in mijn ‘Tools voor meer grip op je leven’. Meld je aan.

Bron: “Zoals verwacht gaat alles anders.” Berthold Gunster

Communicatie verbeteren met geweldloze communicatie

om te leren hoe je je behoeften kunt uitspreken zonder een ander te kwetsen.